سیم ارت (Earth) یا سیم اتصال چیست و چه کاربردی دارد؟

سیم ارت چیست؟

علاوه‌بر سیم فاز و نول در مدارهای الکتریکی نوعی دیگری سیم وجود دارد که به آن سیم ارت گفته می‌شود. شاید تابحال شنیده باشید که فردی در تماس با یک وسیله برقی، دچار برق گرفتگی شده باشد. حال به این پرسش برمی‌خورید که علت این برق گرفتگی چیست؟

در پاسخ باید گفت زمانی که سیم فاز و یا نول به طریقی به بدنه دستگاه برقی متصل می‌شند و مدار الکتریکی دچار نشتی برق گردد، آنگاه با دست زدن به دستگاه فرد دچار برق گرفتگی خواهد شد. سیم ارت (Earth wire) که به نام سیم اتصال به زمین یا هادی محافظ نیز شناخته می‌شود، با انتقال نشتی جریان برق به زمین از خطر آتش سوزی، اتصالی دستگاه و برق گرفتی جلوگیری می‌نماید.

در واقع یکی از اصول مهم ایمنی در هنگام نصب کلید تک پل، نصب کلید دو پل، سه پل و سایر تجهیزات و دستگاه‌های برقی، بهره‌گیری از سیم ارت است. رنگ سیم ارت سبز یا زرد رنگ است. قطر سیم ارت نیز به اندازه سیم‌های فاز می‌باشد.

کاربرد سیم ارت چیست؟

نشتی جریان برق به دلیل عوامل زیادی نظیر ضربه، لخت بودن بخشی از رسانا، پوسیدگی سطح عایق، رطوبت، له شدگی، گرد و غبار و .... احتمال دارد ایجاد شود. حال درصورتی که این نشتی جریان برق به سطح بیرونی دستگاه‌های الکتریکی انتقال یابد، شما بلافاصله با دست زدن به آن‌ها دچار برق گرفتگی خواهید شد. سیم ارت یا سیم اتصال به زمین بدین منظور بکار می‌رود. در زیر به کاربرد این سیم می‌پردازیم:

• بالا بردن ایمنی و محافظت از افراد یا دستگاه‌ها
• جلوگیری از افزایش الکتریسیته ساکن
• جلوگیری از آسیب دیدگی عایق‌های مدار ناشی از افزایش ولتاژ
• محافظت از افراد درمقابل برق گرفتگی و آتش سوزی

در میان کاربردهای بالا اصلی‌ترین کاربرد سیم اتصال به زمین در کاهش و جلوگیری از برق گرفتگی یا آتش سوزی به دلیل اتصال جریان برق است. این سیم با بالا بردن سطح ایمنی در زمان نصب از جعبه فیوز به دستگاه‌های برقی، مانع از افزایش ناگهانی ولتاژ و خرابی آن‌ها خواهد شد. در زیر به مهم‌ترین دلایل استفاده از این سیم خواهیم پرداخت:

جلوگیری از آسیب دیدگی، حادثه و مرگ

قاعدتا استفاده از یک انرژی قدرتمند همانند نیروی برق علی‌رغم مزیت‌های آن، معایب خطرناکی نیز دارد. زیرا یک سیستم مدار الکتریکی غیر ایمن و نامناسب، احتمال دارد خسارات و خطرات جبران‌ناپذیر جانی و مالی نظیر برق گرفتگی، آتش سوزی و مرگ را به همراه داشته باشد. از این رو استفاده از روش ایمنی همانند سیم ارت که می‌تواند از وقوع این چنین حوادث به خوبی جلوگیری کند، بسیار مهم است.

محافظت در مقابل اضافه بار الکتریکی

حال شاید به این سوال بربخورید که این سیم چگونه می‌تواند از دستگاه‌های الکتریکی، افراد و منازل درمقابل اضافه بار الکتریکی حفاظت نماید؟ برای پاسخ فرض کنید در زمان رعد و برق، صاعقه‌ای بزرگ به ساختمان مسکونی اصابت کند و یا به علت وجود اتصالی در کابل برق منزل، ساختمان دچار جریان بار الکتریکی گردد.

این جریان با افزایش ولتاژ وسایل برقی، می‌تواند دستگاه مورد نظر را دچار شوک الکتریکی کند. سیم اتصال به زمین با انتقال جریان اضافی به زمین، علاوه‌بر درجه حفاظت، با افزایش سطح ایمنی دستگاه از وسایل و محیط به خوبی مراقبت می‌کند.

تثبیت سطح ولتاژ

سیم اتصال به زمین بواسطه توزیع یکپارچه جریان الکتریکی در مدار، می‌تواند از نشت جریان برق و اورلود شدن (Overload) پیشگیری نماید.

زمین بهترین رسانا است!

درحالت کلی می‌توان گفت زمین یکی از بهترین رساناهای موجود محسوب می‌شود. سیم ارت با تکیه بر این موضوع، بار الکتریکی اضافی را از مسیری با کمترین مقاومت عبور داده و به زمین انتقال می‌دهد. این بدان معناست که جریان برق بدون تماس با بدن انسان، از داخل زمین و چاه ارت با مقاومت کم انتقال میابد.

روش ایجاد یک سیستم ارتینگ چیست؟

سیستم ارتینگ (earthing system) متشکل از یک سیم و یک چاه ارت است. کارکرد این سیستم انتقال جریان الکتریکی به زمین می‌باشد. برای نصب این سیستم ابتدا باید بدنه مصرف کننده برقی را توسط یک رشته سیم به سیم ارت متصل نمایید. سمت دیگر سیم اتصال به زمین هم به چاه ارت و یا سیستم لوله کشی آب منزل اتصال میابد.