مقالات

نصب کلید تک پل و آموزش سیم کشی استاندارد آن

آموزش نصب کلید تک پل

نصب کلید تک پل که یکی از ساده‌ترین شکل‌های مدار الکتریکی است، باید بار اساس تجهیزات و آموزش‌های لازم صورت گیرد. کلید تک پل قدیمی وسیله‌ای است که جهت قطع و وصل کردن جریان برق در یک مدار الکتریکی از یک نقطه بکار می‌رود. نصب کلید تک پل کوچک و انواع کلید تک پل غالبا در مکان‌هایی نظیر انباری‌ها، حمام، آشپزخانه‌ها، پارکینگ و ... انجام می‌گردد. در حالت کلی می‌توان گفت نصب کلید تک پل روکار و کلید تک پل توکار در مکان‌هایی که قرار است یک لامپ روشن گردد، صورت می‌گیرد.

با توجه به اهمیت انواع کلیدهای تک پول، آموزش نصب کلید تک پل و پریز و آشنایی با نقشه کلید تک پل در ساحتمان بسیار حائز اهمیت است. قاعدتا نصب مدار کلید تک پل با دو لامپ، کلید و پریز برق با دیگر مدل‌ها بسته به تفاوت مدل و ساختار کمی با یکدیگر تفاوت دارد.

از این‌رو ما قصد داریم در این مطلب از وب سایت فروشگاه ایران چراغ، به آموزش نصب کلید تک پل و پریز پرداخته و نقشه کلید تک پل و نحوه سیم کشی آن را در حالت‌ها توکار و روکار به شمار آموزش دهیم.

آموزش نصب کلید تک پل و پریز

قاعدتا آموزش نصب کلید تک پل و پریز و انواع کلبد تک پل و ... بسته به ساختار و مدل‌های آن نظیر کلید لمسی ویرا، پریز توکار کابینتی، کلید و پریز ویرا مدل ساده، کلید و پریز بارانی، کلید و پریز ویرا مدل آلفا و ... باهم متفاوت است. برای نصب کلید تک پل نیاز به تجهیزات و آموزش نصب کلید تک پل و پریز دارد.

در ادامه این مطلب به نقشه کلید تک پل و آموزش نصب کلید تک پل و پریز، نصب کلید تک پل روکار و کلید تک پل توکار خواهیم پرداخت:

نقشه کلید تک پل و نحوه سیم کشی

نقشه کلید تک پل و نحوه سیم کشی

اولین گام برای انجام سیم کشی برق در ساختمان، تهیه نقشه کلید تک پل است. سیم کشی تنها یک کلید تک پل قدیمی یا برق کل ساختمان تفاوتی ندارد و در هر صورت نیاز به نقشه کلید تک پل و آموزش نصب کلید تک پل و پریز دارد.

در واقع شما برای درک بهتر روش کار انواع کلید تک پل نیاز به بررسی نقشه سیم کشی کلید تک پل دارید.

 بدین منظور در بالا نقشه کلید تک پل با یک عدد لامپ برای شما آورده شده است.

آموزش نحوه سیم کشی نصب کلید تک پل

برای نصب کلید تک پل ما دو عدد سیم فاز و نول را مشاهده می‌کنیم. طریقه سیم کشی فاز و نول بدین صورت است که سیم نول را باید به صورت مستقیم از جعبه فیوز برق ساختمان به لامپ حبابی یا ... متصل کرد.

این درحالی است که سیم فاز باید از جعبه فیوز به کلید وارد شود و سپس خروجی آن از کلید تک پل به لامپ متصل می‌گردد. در نصب کلید تک پل با دو عدد ترمینال با رنگ‌های مختلف در داخل کلید مواجه می‌شویم که کاربردشان در بستن برق به آن‌هاست.

علت تفاوت رنگ ترمینال کلید تک پل و اغلب قرمز بودن آن به سبب این است که متوجه شویم ترمینال قرمز رنگ برای اتصال سیم فاز است.

از طرفی به دلیل آنکه احتمال دارد در زمان نصب جهت اتصال آن برعکس درنظر بگیرید، این ترمینال به ما در روش نصب کلید روی دیوار به گونه‌ای که ترمینال قرمز یا فاز به سمت پایین باشد، کمک می‌کند.

از این‌رو در این حالت که اصولی‌ترین روش خاموش روشن کردن کلید تک پل است، با فشار شاستی کلید به طرف پایین، لامپ روشن می‌شود و با فشار شاستی به بالا نیز خاموش می‌گردد.

لامپ‌ها به سیم فاز و نول جهت روشن شدن احتیاج دارند و براساس استانداردهای ملی یک کلید می‌بایست اقدام به قطع نمودن سیم فاز و انتقال سیم نول به شکل مستقیم به مصرف کننده نمایید.

از این‌رو سیم فاز (به رنگ مشکی) را از فیوز به ترمینال یا پیچ ورودی کلید تک پل متصل می‌کنیم. بدین منظور مغزی کلید را باز نموده و سر سیم فاز را به ترمینالی که رنگ متفاوتی دارد، می‌بندیم.

در ادامه باید یک سیم فاز خروجی به ترمینال مقابل فاز متصل کنیم. (سیم قرمز در نقشه کلید تک پل) سپس سر سیم فاز خروجی از کلید را به مقدار لازم لخت نموده و به ترمینال انتهایی سرپیچ لامپ توسط پیچ اتصال می‌دهیم. سپس سیم را به لامپ هدایت می‌کنیم.

بنابراین یک سر یک سیم را به شمش نول در جعبه فیوز خواهیم بست (در نقشه سیم نول به رنگ آبی است).

در ادامه سر دیگر سیم نول را به ترمینال بدنه مصرف کننده اتصال می‌دهیم. در این مرحله نصب کلید تک پل و سیم کشی لامپ و کلید به اتمام می‌رسد.

نحوه سیم کشی پریز برق برای نصب کلید تک پل

در آموزش نصب کلید تک پل و پریز به این نکته می‌رسید که پریزها سه عدد ترمینال جهت ورود سیم نول، فاز و ارت (سیم اتصال به زمین) دارند. درصورتی که پریز از نوع ارت دار نباشد، ترمینال سوم وجود ندارد. (امروزه استفاده از پریزهای فاقد ارت ممنوع است) توجه کنید در هنگام لخت کردن سیم باید اندازه آن به مقدار کافی باشد تا به راحتی و بدون تماس با بدنه پریز بتواند در داخل ترمینال بسته شود.

یکی از نکات مهم در زمان سیم کشی پریز، توجه به محل نصب سیم نول، فاز و ارت به پریز است. براساس آنچه رایج است، همواره سیم فاز و نول در دو سمت پریز و سیم ارت به ترمینال بالایی پریز وصل می‌شوند.

درصورتی که شما پریز را روی دیوار بگذارید و روبروی آن بیاستید، سمت راست پریز محل اتصال سیم فاز و ترمینال فاز است. بدین شکل سمت چپ ترمینال نول و محل اتصال این سیم می‌باشد. علت تاکید در رعایت جهت ترمینال‌ها آن است که در دو شاخه بیشتر وسایل الکتریکی، پایه سمت راست فاز و چپ نول است.

بنابراین با اتصال سیم‌های فاز، نول و ارت به پریز برق نصب کلید تک پل و سیم کشی پریز تمام خواهد شد و شما با اتصال دو شاخه برق به وسیله برقی می‌توانید از سلامت پریز مطمئن شوید.

نصب کلید تک پل روکار

امروزه کمتر شاهد نصب کلید تک پل روکار هستیم و اغلب نصب کلید تک پل توکار ترجیح داده می‌شود. با این حال درصورتی که تصمیم به اضافه کردن کلید و پریز داریم، ارزان‌ترین و ساده‌ترین روش نصب کلید تک پل روکار است.

در نصب کلید تک پل روکار نیازی به لوله‌گذاری نیست. عمل کردن به نقشه کلید تک پل و سیم کشی آن در نصب انواع کلید تک پل روکار و توکار مهم است.

بدین شکل که ابتدا محل قرارگیری کلیدهای تک پل، لامپ‌ها و پریزها را روی نقشه سیم کشی برق تعیین می‌کنیم. برای کاهش هزینه و کمتر شدن متراژ سیم کشی بهتر است کوتاهترین مسیر را برای سیم کشی درنظر بگیریم.

برای نصب کلید تک پل روکار همانند آنچه در قسمت قبل توضیح داده شد عمل می‌کنیم. بدین روش که سیم فاز را از جعبه فیوز به ترمینال روی کلید تک پل متصل می‌کنیم.

سپس خروجی سیم فاز را به لامپ اتصال می‌دهیم. در ادامه نصب کلید تک پل روکار سیم نول را مستقیما به لامپ اتصال می‌دهیم. برای سیم کشی پریز نیز باید مطابق با همان روش عمل کنیم و سیم‌های فاز، نول و ارت را از جعبه تقسیم خارج و به ترمینال‌های آن‌ها روی پریز اتصال می‌دهیم.

نحوه سیم کشی و نصب کلید تک پل توکار

در آموزش نصب کلید تک پل چراغ دار، کلید تک پل توکار یکی از زیباترین و امن‌ترین روش سیم کشی ساختمان است. در این روش همه سیم‌های برق درون لوله برق دارای جنس PVC و یا لوله خرطومی قرار خواهند گرفت.

مراحل نصب کلید توکار همانند حالت روکار است. با این تفاوت که باید کنده‌کاری‌هایی جهت قرار دادن لوله‌های برق مخصوص روشنایی و پریز روی سقف، کف و یا دیوار ساختمان انجام دهیم.

اگر قصد نصب کلید تک پل توکار را برای مکان‌های مرطوبی نظیر آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی را داشته باشیم، باید لوله‌گذاری برق در سقف ساختمان را انجام دهیم. اما در دیگر مکان‌ها برای انتخاب روش لوله‌گذاری دست شما باز است.

مخصوصا درصورتی که ساختمان دارای سقف کاذب باشد، لوله‌گذاری در سقف بهترین انتخاب است.

با این حال لوله‌گذاری در کف ساختمان به سبب کوتاه بودن مسیر و صرفه جویی در هزینه و وقت نیز روشی مناسب برای سیم کشی و نصب کلید توکار می‌باشد.

بنابراین براساس انتخاب روش لوله‌گذاری، نقشه ساختمان، محل قرارگیری کلیدهای تک پل و پریزها اقدام به شیارزنی و کنده‌کاری رو دیوار می‌کنیم.

نحوه لوله گذاری برای نصب کلید تک پل کوچک توکار و سیم کشی آن بدین روش است که یک لوله برای هدایت سیم نول و فاز از جعبه تقسیم به داخل کلید وارد می‌شود. سپس لوله برقی دیگر از کلید به لامپ هدایت خواهد شد.

سپس سیم‌های برق را از جعبه تقسیم انشعاب گرفته و از درون لوله عبور می‌دهیم تا به کلید و پریز توکار هدایت شوند. در انتها باید اتصالات سیم‌های برق را براساس آنچه در بالا گفته شد انجام دهیم. و بعد از اتصال فیوز برق و اطمینان از سلامت مدار کلید، باید با کمک پچ روی لوله‌های برق پوشانده شود.

استاندارد نصب کلید و پریز برق

براساس استانداردهای نصب کلید تک پل و پریز برق، نمی‌توان این تجهیزات را در هر فاصله و ارتفاعی که تمایل داریم، نصب نماییم. بلکه باید براساس محل قرارگیری آن‌ها، شرایط متفاوتی را برای نصب کلید درنظر بگیریم.

در جدول زیر این استانداردها برای ارتفاع نصب کلید و پریز برق ساختمان آورده شده است؛

محل نصب

ارتفاع استاندارد

کلید روشنایی در حمام، پذیرایی، اتاق خواب، سرویس بهداشتی، آشپزخانه، بالکن و حیاط

110 الی 120 سانتی متر از کف

پریز برق در آشپزخانه

60 الی 120 سانتی متر

پریز برق در حمام

120 سانتی متر

در صورت لخت کردن سیم کمتر از حد مورد نیاز چه اتفاقی میافتد؟

در این حالت بخش روکش سیم به جای قسمت هادی، به ترمینال بسته می‌شود. بنابراین به سبب سستی پریز احتمال قطعی آن وجود خواهد داشت.

درصورت بیش از حد لخت کردن سیم در نصب کلید تک پل چه اتفاقی میافتد؟

در این حالت علاوه بر ظاهر ناپسند در سیم کشی، احتمال برق گرفتگی افراد بوجود می‌آید.