بی متال چیست؟ معرفی 5 مدل رله حرارتی

ارسال توسط

فیوز بی متال یا رله حرارتی یکی از مهم‌ترین اجزای تابلو برق و سیستم‌های الکتریکی صنعتی و خانگی است که برای حفاظت از مدار در برابر اضافه بار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطعه به ظاهر ساده، با عملکرد دقیق خود، نقش بسیار حیاتی در ایمنی موتورهای الکتریکی و سایر تجهیزات دارد. با استفاده از تفاوت ضریب انبساط دو فلز درون خود، در برابر افزایش دما واکنش نشان می‌دهد و از آسیب دیدن مدار جلوگیری می‌کند.

بی متال یا همان رله حرارتی، در کنار قطعاتی مانند کلید بی متال، کنتاکتور بی متال و جعبه فیوز، به عنوان محافظ اصلی مدار در تابلو برق نصب می‌شود. این قطعات در کنار یکدیگر وظیفه‌ای مشترک اما متفاوت دارند. انواع رله حرارتی بر اساس نوع کنتاکتور، روش عملکرد، یا فاز مصرفی (مانند رله حرارتی تک فاز) طراحی و تولید می‌شوند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.

در این مقاله از فروشگاه ایران چراغ قصد داریم به شما کمک کنیم تا با شناخت دقیق نقشه مدار رله حرارتی، نحوه تنظیم رله حرارتی، و بررسی قیمت بی متال سه فازو تک فاز ، انتخاب بهتری در خرید و استفاده از این قطعه حیاتی داشته باشید.

اگر با مفاهیمی مانند سیم ارت یا سیم فاز و نول آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً به مقالات آموزشی مرتبط ما نیز سر بزنید، با ما همراه باشید.

رله حرارتی یا بی متال چیست و چگونه کار میکند؟

رله حرارتی یکی از قطعات بسیار پرکاربرد در تجهیزات برقی و تابلوهای برق صنعتی است که با هدف حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار و افزایش جریان الکتریکی طراحی شده است. این قطعه که با نام‌های دیگری مانند فیوز بی متال، رله اضافه بار و کلید بی متال نیز شناخته می‌شود، عملکردی کاملاً مکانیکی و وابسته به حرارت دارد.

کارکرد رله حرارتی

کارکرد بی متال بر پایه اختلاف ضریب انبساط دو فلز متفاوت است. درون این قطعه، دو فلز با میزان انبساط متفاوت به صورت لایه‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند. زمانی که جریان الکتریکی بیش از حد مجاز از مدار عبور می‌کند، این دو فلز گرم می‌شوند و به دلیل تفاوت در ضریب انبساط، خمیده می‌شوند.

این خمیدگی باعث قطع شدن مسیر عبور جریان در کنتاکتور رله حرارتی شده و از آسیب رسیدن به موتور یا مدار جلوگیری می‌کند. هرچه شدت جریان الکتریکی بیشتر باشد، خم‌شدگی افزایش یافته و مدار سریع‌تر قطع خواهد شد.

اجزای فیوز بی متال

بی متال از اجزایی مانند دو لایه فلزی، کپسول حرارتی، سیستم کنترل شامل ترانسفورماتور و کلید، و دیگر اجزای الکتریکی تشکیل شده است.

ترانسفورماتور یا ترانس، دستگاهی الکتریکی است که برای تبدیل جریان الکتریکی از یک ولتاژ به ولتاژ دیگر طراحی و ساخته شده است، این دستگاه کاربردهای مختلفی دارد که می توانید به راحتی از آن استفاده کنید.

این ساختار ساده اما هوشمند باعث می‌شود انواع بی متال در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد؛ از تابلوهای برق گرفته تا ماشین‌آلات صنعتی. مدل‌هایی مانند رله حرارتی تک فاز و سه‌فاز، بسته به نیاز کاربر و نوع کنتاکتور، کاربرد دارند. برای نصب، بررسی نقشه مدار رله حرارتی ضروری است و تنظیم دقیق آن اهمیت زیادی دارد.

انواع بی متال یا رله حرارتی چیست؟

انواع رله حرارتی یا همان فیوز بی متال در صنعت برق بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. شناخت این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند تا با توجه به نیاز خود، مناسب‌ترین نوع را برای نقشه مدار رله حرارتی انتخاب کرده و به‌درستی در کنار کنتاکتور یا کلید بی متال از آن استفاده کنید. در ادامه، مهم‌ترین دسته‌بندی‌ها را بررسی می‌کنیم:

معیار دسته‌بندی	نوع بی‌متال	ویژگی‌ها و توضیحات
بر اساس نوع عملکرد	1.بی‌متال دستی	در این مدل، پس از عمل‌کرد و قطع مدار، باید به‌صورت دستی دستگاه را ریست کرد. بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که نیاز به کنترل دقیق انسانی باشد.
	2.بی‌متال اتوماتیک	پس از قطع مدار به‌دلیل افزایش دما یا جریان، به‌صورت خودکار و پس از خنک شدن، دوباره مدار را وصل می‌کند.
	3.ترکیبی (دستی و اتوماتیک)	این مدل انعطاف بیشتری دارد و امکان انتخاب حالت دستی یا اتوماتیک در آن فراهم است.
بر اساس فاز مصرفی	1.تک فاز	مناسب برای مصرف‌کنندگان خانگی یا دستگاه‌هایی با توان پایین.
	2.سه فاز	پرکاربرد در صنایع و ماشین‌آلات صنعتی با توان بالا. تنوع در مدل و برند زیاد بوده و آگاهی از انواع و عملکرد آن پیش از خرید ضروری است.
بر اساس برند و نوع کنتاکتور	1.بی‌متال سری LRD	مخصوص کنتاکتورهای سری D. یکی از پرکاربردترین مدل‌ها در بازار ایران. مناسب برای کلید بی‌متال و تابلو برق صنعتی.
	2.بی‌متال سری LR9D	قابل نصب روی کنتاکتورهای سری F. مناسب برای کنترل موتورهای قدرتمند در صنایع بزرگ.

بی متال تک فاز و رله حرارتی سه فاز چه تفاوتی دارند؟

بی متال تک فاز و بی متال سه فاز دو نوع اصلی از فیوز رله حرارتی هستند که برای حفاظت از مدارهای الکتریکی با تعداد فاز متفاوت به‌کار می‌روند. هر دو نوع در دسته‌بندی انواع بی متال قرار گرفته و در کنار کلید رله حرارتی و کنتاکتور آن، نقش مهمی در تابلو برق دارند.

رله حرارتی تک فاز برای مدارهایی طراحی شده که تنها از یک فاز استفاده می‌کنند، مانند لوازم خانگی یا برخی موتورهای سبک. در مقابل، بی متال سه فاز برای موتورهای صنعتی، پمپ‌ها و ماشین‌آلات با توان بالا در شبکه‌های برق سه فاز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت اصلی آن‌ها در ساختار داخلی، ظرفیت تحمل جریان، نوع اتصال و نحوه نصب است. همچنین برای هر یک از این مدل‌ها باید به نقشه مدار رله حرارتی دقت شود تا نصب به‌درستی انجام گیرد.

تنظیم صحیح هر نوع فیوز، بسته به نوع مصرف، در عملکرد و حفاظت بهتر تأثیرگذار است.

کاربردهای بی متال در صنعت و خانه

فیوز بی متال یا رله حرارتی یکی از اجزای اصلی در سیستم‌های حفاظتی برق است که در کنار کنتاکتور رله حرارتی و کلید آن در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و خانگی به کار می‌رود. این قطعه بر اساس نقشه مدار رله حرارتی و به کمک تنظیم بی متال مناسب، از تجهیزات در برابر جریان اضافی و گرمای بیش از حد محافظت می‌کند.

کاربردهای صنعتی بی متال:

استفاده در تابلوهای برق صنعتی جهت حفاظت از تجهیزات گران‌قیمت.
نصب همراه با موتورهای سه‌فاز جهت جلوگیری از سوختن موتور در اثر اضافه بار.
کنترل جریان در تجهیزات سنگین مانند پمپ‌های صنعتی و کمپرسورها.
استفاده از بی متال تک فاز در تجهیزات سبک‌تر صنعتی یا محیط‌های کارگاهی.

کاربردهای خانگی رله حرارتی:

کنترل دما و ایمنی در وسایلی مانند:

اتو بخار
کتری برقی
پلوپز
اجاق گاز
تستر برقی
فن خودرو و تهویه
عملکرد با تاخیر زمانی برای جلوگیری از قطع مدار در برابر نوسانات لحظه‌ای.
حفاظت از مدار و افزایش طول عمر تجهیزات برقی خانگی

با شناخت دقیق این فیوز، انتخاب بر اساس نوع مصرف (خانگی یا صنعتی) می‌توانید بهترین گزینه را برای مدار خود انتخاب کنید. استفاده اصولی از فیوز رله حرارتی بر اساس نقشه مدار بی متال، به‌ویژه در کنار کنتاکتور این فیوز، امنیت مدار و عملکرد بهینه را تضمین می‌کند.

تفاوت بی متال با فیوز و کلید حرارتی

ویژگی‌ها	بی متال (رله حرارتی)	کلید حرارتی	فیوز
نوع عملکرد	حساس به حرارت ناشی از عبور جریان (بر اساس انبساط دو فلز)	حساس به دما و جریان، عملکرد ترکیبی (حرارتی-مغناطیسی)	عملکرد سریع در برابر اتصال کوتاه یا جریان بالا
قابلیت ریست دستی	ندارد (در مدل‌های ساده)	دارد (کلید ON/OFF دارد)	ندارد، بعد از سوختن باید تعویض شود
سرعت عملکرد	دارای تأخیر زمانی، واکنش نسبتاً کندتر	عملکرد سریع‌تر نسبت به بی متال	بسیار سریع (بدون تأخیر)
قابلیت تنظیم جریان	دارد (قابل تنظیم بر اساس آمپر مصرفی)	دارد (قابلیت تنظیم دقیق جریان کاری)	ندارد
استفاده در مدار	همراه با کنتاکتور در مدار برای حفاظت موتور	به تنهایی در مدار به عنوان حفاظت اصلی نصب می‌شود	به صورت سری در مسیر جریان، به‌عنوان حفاظت ساده
قابلیت استفاده مجدد	دارد، پس از رفع اشکال دوباره قابل استفاده است	دارد	ندارد (فیوز سوخته باید تعویض شود)
تکیه بر حرارت	بله (تأثیر دما بر خم شدن دو فلز)	بله (ترکیب مکانیکی و مغناطیسی)	خیر، به دما وابسته نیست، تنها قطع سریع انجام می‌دهد
موارد کاربرد	حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار	حفاظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه	حفاظت از مصرف‌کننده در برابر اتصال کوتاه سریع
هزینه تقریبی	متوسط (بسته به نوع و برند - مانند قیمت نوع تک فاز یا سه فاز)	معمولاً بالاتر از بی متال	کم‌هزینه و ارزان

نحوه‌ی نصب بی متال در مدار

برای نصب بی متال در مدار باید مراحل زیر را یکی یکی طی کنید:

سیم نول باید به صورت مستقیم به سر بوبین کنتاکتور وصل باشد.
سیم فاز را به شاستی وصل باشد و سر دیگر شاستی به بوبین کنتاکتور.
با استفاده از یک انشعاب از سیم فاز باید به صورت مستقیم به سر یکی از کنتاکت‌های باز وصل شود. سپس ادامه آن را از ته کنتاکت باز کرده و به رله حرارتی متصل شود.
سیم نول را به سر یک کنتاکت باز دیگر متصل و از ته کنتاکت مد نظر به بی متال وصل شود.
در آخرین مرحله بوبین باید به موتور متصل شود.

نکات مهم در نصب و نگهداری بی ‌متال

برای اینکه بتوانید این وسیله را به صورت صحیح بر روی مدار الکتریکی مورد نظر خود نصب کنید لازم است تا نکاتی را در نظر داشته باشید. در ادامه ما این نکات را برای شما بیان می‌کنیم:

لازم است تا حتما در جهت و موقعیت صحیح نصب شود تا بتواند عملکرد بهینه داشته باشد.
نگهداری و سرویس دوره‌ای: رله حرارتی باید درون دستگاه به صورت دوره‌ای بازدید شده و عملکرد آن مورد تست قرار بگیرید و در صورت لزوم تعویض شود.
استفاده از بی متال هوشمند: استفاده از رله حرارتی هوشمند درون مدارهای الکتریکی می‌تواند اطلاعات دقیقی را درباره اندازه جریان الکتریکی و دمای درون مدارهای الکتریکی ارائه دهد. بی متال هوشمند قابلیت کنترل از راه دور داشته و در صورت لزوم کاربر می‌تواند به راحتی آن را قطع و وصل کند.

تنظیم بی متال چگونه انجام می‌شود؟

برای عملکرد دقیق و ایمن فیوز بی متال، باید مقدار جریان نامی دستگاه به‌درستی روی پیچ تنظیم آن ست شود. تنظیم رله حرارتی با استفاده از پیچ آمپری روی بدنه انجام می‌گیرد. این عدد باید کمی بیشتر از آمپر مجاز موتور یا مصرف‌کننده انتخاب شود تا در زمان راه‌اندازی مدار، بی‌دلیل قطع نکند اما در برابر اضافه بار واقعی واکنش نشان دهد.

این تنظیم نقش مهمی در عملکرد صحیح کنتاکتور این فیوز دارد و در صورت اشتباه بودن، باعث آسیب به تجهیزات یا خاموشی ناخواسته می‌شود.

آمپر مجاز

آمپر مجاز بی متال باید متناسب با جریان کاری موتور یا مدار انتخاب شود. به عنوان مثال، برای یک موتور تک فاز ۲ کیلووات، رله حرارتی تک فاز با آمپر ۱۰–۱۵ مناسب است.

نحوه تست سالم بودن

برای اطمینان از سلامت بی متال، کافی است دکمه تست روی بدنه را فشار دهید. اگر مدار قطع شد، عملکرد آن سالم است. همچنین، در نقشه مدار رله حرارتی، مسیر قطع و بازگشت مدار را می‌توان بررسی کرد. استفاده صحیح از انواع بی متال و کلید رله حرارتی در مدار، طول عمر تجهیزات را افزایش می‌دهد.

نکات مهم در انتخاب بی متال مناسب

انتخاب فیوز بی متال مناسب اهمیت زیادی در عملکرد صحیح و ایمنی تجهیزات الکتریکی دارد. برای اینکه بهترین نوع این فیوز را برای سیستم خود تهیه کنید، باید چند نکته کلیدی را در نظر بگیرید:

نکته کلیدی	توضیحات
تناسب با نوع مدار و کنتاکتور	باید با کنتاکتور مدار شما هماهنگ باشد. به عنوان مثال، مدل‌های رایج LRD و LR9D متناسب با کنتاکتورهای سری D و F هستند.
انتخاب بر اساس فاز و جریان	بررسی شود که از نوع تک فاز یا سه فاز است و جریان آن با جریان دستگاه هماهنگ باشد.
قیمت و کیفیت	قیمت تک فاز و سه فاز را با کیفیت ساخت و برندهای مختلف مقایسه کنید تا انتخاب بهتری داشته باشید.
مطالعه نقشه مدار	بررسی دقیق نقشه مدار پیش از نصب، جهت اطمینان از اتصال صحیح و عملکرد مناسب ضروری است.
انتخاب نوع کلید	بر اساس نیاز، از کلید دستی یا اتوماتیک استفاده کنید؛ هرکدام برای شرایط خاص طراحی شده‌اند.

رعایت این نکات در انتخاب این نوع فیوز باعث افزایش طول عمر تجهیزات، کاهش هزینه‌های تعمیر و افزایش ایمنی در سیستم‌های الکتریکی خواهد شد.

راهنمای خرید و قیمت بی متال یا رله حرارتی,خرید انواع بیمتال Bimetal

برای انتخاب بهترین فیوز بی متال و خرید مناسب، شناخت دقیق این نوع فیوز و آگاهی از قیمت بی متال تک فاز و قیمت رله حرارتی سه فاز اهمیت ویژه‌ای دارد. هنگام خرید، باید به نوع کاربرد دستگاه و نیازهای سیستم توجه کنید.

اگر دستگاه شما تک فاز است، انتخاب بی متال تک فاز متناسب با جریان و توان موتور بسیار مهم است. برای سیستم‌های سه فاز، رله حرارتی سه فاز با قابلیت تنظیم دقیق و هماهنگی با کنتاکتور بی‌متال مناسب‌ترین گزینه است.

مزایای خرید از فروشگاه ایران چراغ:

ارائه انواع نمونه‌ها با کیفیت بالا و ضمانت اصالت کالا
دسترسی به نقشه مدار جهت نصب و راه‌اندازی دقیق و مطمئن
قیمت‌های رقابتی و متنوع در بخش قیمت تک فاز و سه فاز
پشتیبانی تخصصی در زمینه تنظیم بی متال و انتخاب بهترین مدل متناسب با نیاز شما

با بهره‌گیری از این نکات و خدمات فروشگاه ایران چراغ، می‌توانید بهترین و مطمئن‌ترین انواع بی‌متال و دیگر تجهیزات نور و روشنایی مانند انواع پروژکتور خورشیدی، یا کلید و پریز شیک و جدید را متناسب با نیاز خود خریداری و نصب نمایید.

"دریافت مشاوره رایگان خرید محصولات"

“سوالات پرتکرار”

آیا رله حرارتی همان بی متال است؟

بله، رله حرارتی همان فیوز بی متال است که به دلیل استفاده از دو فلز با ضریب انبساط مختلف، برای محافظت از موتور و تجهیزات در برابر اضافه بار طراحی شده است.

رله حرارتی چند آمپر است؟

مقدار آمپر در نوع تک فاز و سه فاز متغیر است و با توجه به نیاز دستگاه و تنظیم آن می‌تواند از چند آمپر تا صدها آمپر متفاوت باشد.

کجا باید از بی متال استفاده کرد؟

این فیوز معمولاً در تابلوهای برق صنعتی و خانگی برای محافظت موتور و تجهیزات برقی، همراه با کنتاکتور بی متال در مدارهای مختلف نصب می‌شود.

رله حرارتی قابل تنظیم چگونه کار می‌کند؟

در تنظیم این فیوز، کاربر می‌تواند جریان قطع را تنظیم کند تا در صورت عبور جریان بیش از حد، رله حرارتی به موقع مدار را قطع نماید.

چگونه بفهمیم بی‌متال سوخته؟

برای تشخیص سوختن بی متال می‌توان با استفاده از نقشه مدار بی متال و تست‌های الکتریکی سلامت آن را بررسی کرد؛ بی متال سوخته معمولاً باعث عدم قطع جریان در مواقع اضافه بار می‌شود.