کلید دیمر یکی از انواع کلیدهای برق است که با تغییر مشخصات برقی دریافتی توسط لامپ می‌تواند سطوح روشنایی را در یک اتاق تغییر دهد. این نوع کلیدها برعکس کلیدهای مکانیکی که دارای دو وضعیت هستند، در حالت‌های مختلفی امکان تنظیم دارند.
در نتیجه از نظر سطح روشنایی خروجی‌های دلخواه متفاوتی را می‌توان دریافت کرد. این قابلیت تنظیم از طریق قسمتی گرد چرخان روی قاب فراهم می‌گردد. دیمر در حقیقت وسیله‌ای است که شدت نور منابع روشنایی را کنترل می‌کند. استفاده از این وسیله شامل گستره بسیار وسیعی است که از کلید روشنایی برای کاربری خانگی تا واحدهای برق قدرت در ساختمان‌های بزرگ یا روشنایی خارجی ساختمان همه در طیف کاربرد دیمر جای دارند.
امکان تغییر ولتاژ و سرعت در ابزارهایی نظیر فرز، دریل، پیچ گوشتی برقی و ... با کلید دیمردار وجود دارد. نوع دیگر کلیدهای دیمردار دارای کاربرد الکتریکی هستند که از پایین‌ترین ولتاژ تا ولتاژ منبع تغذیه را برای کاربر ایجاد می‌کنند.
در ادامه این مطلب از وب سایت فروشگاه ایران چراغ بیشتر به کلید دیمر و کاربردها و انواع آن خواهیم پرداخت.
کارکرد کلید دیمر چگونه است؟
در سرتاسر جهان سیستم برق خانگی، با برق AC کار می‌کند. این برق دارای موجی سینوسی است که همیشه مقدار ولتاژ و جریان آن درحال تغییر و نوسان می‌باشد. جریان و ولتاژ دو مشخصه اصلی برق‌های AC و DC هستند. در کلید و پریز ویرا معمولی، با روشن کردن کلید، برق بدون تغییر به وسیله برقی هدایت می‌شود. ساختار سوئیچ دیمر یا کلید دیمر دارای پیچیدگی است و امکان عبور مستقیم برق را به مصرف کننده که معمولا لامپ حبابی و انواع دیگر لامپ است نمی‌هد.
کلید دیمر (dimmer switch) امکان کنترل آمپر و یا کنترل مستقیم ولت را ندارد. اما می‌تواند ولتاژ AC را صفر یا قطع کند. قطعی ولتاژ AC توسط کلید دیمر به معنی کاهش سطح ولتاژ نیست. بلکه این کلید، این روند را از طریق خاموش و روشن کردن جریان محدود می‌کند و در نهایت اثر دیمر را ایجاد می‌گردد.
برای درک بهتر در تصویر زیر جریان برق را درصورت عادی و بعد از استفاده از کلید دیمر مشاهده کنید.
با صفر شدن ولتاژ، کلید دیمر مدار را قطع می‌کند و موجب توقف ادامه حرکت آن می‌شود. در واقع می‌توان اینطور گفت که این کلید، جریان را بدون تغییر ولتاژ روشن و خاموش می‌کند. در این حالت منحنی شیب همیشگی را نداشته و کامل نیست. هراندازه مکث پیش از برقراری مجدد جریان بیشتر باشد، جریان وارد شده به لامپ کمتر بوده و لامپ کم‌نورتر می‌شود.
مزایای استفاده از کلید دیمر
در زیر قصد داریم مزایای استفاده از کلید دیمر را برای شما بازگو کنیم:
- کلید دیمر سبب ساده‌تر شدن زندگی شده است. برخی مواقع که تمایل داریم اتاق تاریک باشد، قصد دیدن فیلم داریم و یا نور زیادی لازم نداریم و .. بدون بهره بردن از کلید دیگر این تغییر روشنایی ممکن نیست.
- این کلیدها می‌توانند مصرف برق و هزینه را مدیریت کنند. با استفاده از کلید دیمر در هر زمان می‌توان سطح روشنایی را کاهش داد و از این طریق موجب کاهش هزینه‌ها شد. از طرفی این راهکار موجب آسیب کمتر به طبیعت خواهد شد.
- بدون استفاده از کلید دیمر خانه هوشمند تکمیل نمی‌شود. از این‌رو محصولات هوشمند و سیستم‌های روشنایی و نورپردازی مدرن با بهره‌گیری از کلید دیمر تولید می‌شوند.
معایب استفاده از سوئیچ دیمر
علاوه‌بر مزایا این کلیدها دارای معایبی نیز هستند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
- اغلب لامپ‌ها به ویژه لامپ‌های ال ای دی با این کلیدها در حالت عادی سازگاری ندارند. زیرا خروجی این تجهیزات برقی نهایتا جریان AC است؛ درحالیکه لامپ LED درایور دارد و برق AC را تبدیل به DC می‌کند. استفاده از برق AC به سبب ساختار منحنی ناقص باعث سوختگی و آسیب LED می‌شود.
- یکی دیگر از معایب استفاده از کلید دیمر، نصب دشوار آن است. برعکس روش نصب کلید تک پل، نصب کلید دو پل و ... که آسان هستند، نصب کلید دیمر بواسطه چالش‌هایی که دارد باید توسط فرد حرفه‌ای انجام شود.
انواع کلید دیمر کدام است؟
در زیر به انواع این کلیدهای اشاره می‌کنیم:
دیمر روشنایی
همانطور که در بالا ذکر شد، کاربرد اصلی این کلیدها در افزایش و کاهش سطح روشنایی می‌باشد. با استفاده از این کلیدهای مخصوص روشنایی امکان کنترل نور انواع لامپ استوانه ای، لامپ فلورسنت، لامپ هالوژن جیوتن و برخی ال ای دی‌ها وجود دارد. روی این دیمرها علامت لامپ کوچکی نصب گردیده است.
دیمر فن
یکی دیگر از انواع این محصول برای کاربرد سرعت پنکه و فن بکار می‌رود. پنکه‌های سقی توسط یک دیمر امکان تنظیم سرعت روی مقادیر متفاوتی دارند. این محصولات را می‌توان به عنوان نوعی جایگزین برای کلید دیواری پنکه درنظر گرفت. البته باید توجه کرد که هیچ تفاوت قابل توجه و واضحی میان دیمر فن و روشنایی وجود ندارد.
اما به علت کاربرد متفاوت آن، ساختار نیز متفاوت است. بدین ترتیب در زمان خرید دیمر باید به این نکته دقت کنید. علامتی شبیه پره‌های فن روی قاب بدنه این محصول مشاهده می‌شود.
دیمر لمسی و هوشمند
نوع هوشمند و لمسی دیمر بوسیله برنامه‌های مخصوص نصب شده رو گوشی از هر فاصله‌ای قابل کنترل بوده و از راه نزدیک نیز به صورت لمسی مدیریت می‌شوند. این کلیدها امکان کنترل روشنایی را از هر نقطه‌ای براساس سلیقه فراهم می‌کند.
آیا امکان اتصال کلید دیمر به لامپ ال ای دی وجود دارد؟
یکی از متداول‌ترین اشتباهات در زمان استفاده از این نوع کلیدها، اتصال لامپ LED به آن‌هاست. لامپ‌های رشته‌ای قدیمی فیلامنتی با این نوع کلیدها سازگار هستند؛
اما فناوری‌های جدید SMD-COB این امکان را ندارند. بنابراین درصورتی که به دنبال لامپی با قابلیت کنترل و تغییر سطح روشنایی هستید، باید سراغ مدل‌های دیمردار بروید تا لامپ شما خیلی زود نسوزد.
چه نوع لامپ ها و چراغ هایی امکان استفاده از کلید دیمر را دارند؟
پروژکتورهای روشنایی نظیر پرژکتور هانیس، پرژکتور مسافرتی و ... یا چراغ روکار سقفی اسلیم، چراغ سقفی بک لایت و دیگر چراغ‌های مورد استفاده باید قابلیت استفاده از دیمر را داشته باشند یا اصطلاحا Dimmable باشند؛ برای نمونه لامپ‌های کم مصرف این امکان را ندارند؛ اما لامپ‌های رشته‌ای Dimmable هستند.