زاویه تابش نور و زاویه نوردهی لامپ و چراغ‌ها درواقع همان زاویه میان پرتوی تابیده شده به سطوح و خط عمود بر سطح است. زاویه تابش نور لامپ LED یکی از مفاهیم بسیار حائز اهمیت در زمان خرید انواع لامپ حبابی، لامپ استوانه ای و ... است که نشان دهنده میزان روشنایی این محصولات می‌باشد. طراحی نورپردازی یک فضا موجب ایجاد حس و حالی مطلوب در محیط خواهد شد. حتی کوچکترین تغییر در نورپردازی از انتخاب رنگ چراغ تا انواع روش نصب مانند چراغ سقفی توکار و روکار و مدل‌های متنوع چراغ‌ها مانند چراغ خطی یا ریلی و .. می‌توانند تفاوت بزرگی ایجاد کنند که در این میان زاویه تابش نور لامپ LED نیز بسیار حائز اهمیت است.
تاثیر زاویه تابش بر روشنایی محیط عاملی مهم در تعیین روشنایی محوطه‌ها به شمار می‌رود. بگونه‌ای که زاویه تابش نور غیر مستقیم سبب روشن‌تر شدن زمینه و زاویه تابش نور غیرمستقیم باعث روشنایی کمتری در محوطه خواهد شد. از این رو در ادامه این مطلب از وب سایت ایران چراغ قصد داریم به مفهوم اینکه زاویه تابش چیست پرداخته و تاثیر زاویه تابش بر روشنایی محیط را بررسی کنیم.
زاویه تابش نور چیست؟
زاویه تابش نور درواقع زاویه میان پرتوی تابیده شده به سطوح و خط عمو بر سطح گفته می‌شود. در تعریف ساده این زاویه پرتو فرودی به زاویه‌ای که در آن منبع نور مانند لامپ، پرتو را انتشار می‌دهد می‌گویند. با روشن کردن لامپ، شما دو خط فرضی در امتداد جهت تابش نور مشاهده می‌کنید. این خطوط از جایی قابل مشاهده هستند که نورشان 50درصد شار نوری اصلی لامپ است. زاویه بین این خطوط را زاویه تابش نور لامپ LED می‌نمایند.
با کمتر شدن این زاویه تابش ، شدت نور بالاتر رفته و می‌توان از آن برای نورپردازی‌های متمرکز استفاده کرد. برای نمونه وال واشر ایوالایت یکی از محصولاتی است که دارای زاویه تابش کمی بوده و از همین رو شدت نور بیشتری را تولید می‌کند و می‌توان از آن برای موزه‌ها، کافه‌ها و گالری‌ها استفاده کرد.کاربرد زاویه تابش نور جهت شکل‌دهی نور و کنترل توزیع آن است. مفهوم زاویه تابش لامپ برای ایجاد جلوه‌های مختلف در فضاها اهمیت بسیاری داشته و تاثیر فراوانی در تجربه دیداری افراد خواهد گذاشت. زاویه تابش نور لامپ LED می‌تواند باریک، متوسط و یا وسیع باشد و انتخاب هر کدام به نوع نیاز نوری فضا و سلیقه طراحان نورپردازی بستگی دارد.
اهمیت زاویه تابش نور لامپ LED
زاویه تابش نور لامپ LED یکی از کمیت‌های موثر در محاسبه شدت روشنایی و لومن لامپ است. پیش از ظهور محصولات ال ای دی، لامپ‌های رشته‌ای قدیمی نور را در تمام جهات پخش می‌کردند و امکان متمرکزسازی نور وجود نداشت. اما امروزه لامپ‌های LED توانسته‌اند جایگزین لامپ‌های غیر جهت دار شوند و نورپردازی متمرکز را ایجاد کنند. از همین رو برای این دست از محصولات، زاویه تابش نور تعریف می‌شود.
با توجه به تاثیر زاویه تابش بر روشنایی محیط و تجربه دیداری افراد و حتی بهبود طراحی نورپردازی فضاها، می‌توان به اهمیت زاویه پرتو نور پی برد. طراحان نورپردازی می‌توانند با تنظیم نور به شکلی استاندارد، نورپردازی بهتری در فضاهای داخلی و خارجی ایجاد کنند. برای نمونه با تنظیم زاویه پرتو نور و تمرکز دقیق نور در چراغ ریلی و...، روی نقاطی خاص می‌توان موجب برجسته سازی و تاکید روی نقطه‌ای برای هدایت و توجه ببینندگان گردید.
انواع زوایای پرتو و زاویه تابش نور لامپ ال ای دی
زاویه تابش نور لامپ ال ای دی در طراحی نورپردازی به سه دسته باریک، متوسط و وسیع تقسیم بندی می‌شود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
زاویه پرتو نور باریک
این نوع زوایای تابش نور تقریبا بین 15 تا 35 درجه بوده و برای تمرکز نور روی یک نقطه خاص بکار می‌روند. زاویه پرتو نور باریک اغلب در فروشگاه‌ها، مغازه‌ها و .. برای جلب توجه به محصولات خاص و یا در موزه‌ها و گالری‌ها برای نمایش آثار استفاده می‌گردد.
زاویه تابش نور متوسط
این زاویه تابش 30 تا 60 درجه بوده و برای توزیع نور بیشتر در محیط های گوناگون بکار می‌رود. زاویه پرتو نور متوسط در پارکینگ‌ها، رستوران‌ها و دیگر فضاهای مشابه به عنوان نور عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زاویه تابش نور لامپ باز
این نوع به زوایای بیشتر از 60 درجه گفته می‌شود که برای نوردهی فضاهای بزرگ و گسترده داخلی و خارجی همانند کارخانه‌ها و انبارها بکار می‌رود. این نوع زاویه پرتو نور جهت تامین نور در فضاهای بزرگ و عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رابطه زاویه تابش نور لامپ LED و مصرف انرژی
زوایای پرتو نور در پروسه‌های نورپردازی موجب بهره‌وری استاندارد انرژی خواهند شد. باتوجه به آنکه زاویه تابش اشاره دارد به مقدار نوری که از یک منبع نور به طرف سطوح مختلف تابیده می‌شود، این زاویه تاثیر فراوانی در بهره‌وری استاندارد انرژی خواهد داشت. برای مثال زاویه تابش باریک منجر به هدر رفتن انرژی و نور اضافی خواهد شد. این مسئله نیز موجب افزایش مصرف انرژی و کاهش بهره‌وری استاندارد انرژی می‌گردد. همچنین زوایای پرتو نور باز نیز موجب بهبود توزیع نور در محیط و کاهش مصرف انرژی خواهند شد.
از این رو انتخاب مناسب زاویه تابش براساس نوع فضا و نیازهای نورپردازی موجب کاهش مصرف انرژی و بهبود بهره‌وری استاندارد انرژی می‌شود. برای مثال در فضاهای تجاری با استفاده از زوایای پرتو نور باز می‌توان توزیع بهتر نور و کاهش نیاز به تعداد بیشتر لامپ و چراغ را در پی داشت.
انتخاب زاویه تابش نور مناسب
برای انتخاب زاویه تابش نور لامپ ال ای دی مناسب باید ابتدا به هدف نورپردازی توجه کرد. اینکه آیا شما قصد روشن کردن جزئیات خاصی را دارید و یا می‌خواهید فضار را بزرگتر کنید؟ با تعیین هدف شما می‌توانید زاویه تابش نور LED مناسبی را برگزینید. در ادامه به دیگر مواردی که در انتخاب زاویه پرتو نور و خیرگی نور تاثیر دارند اشاره خواهیم نمود:
- تعیین نقطه تمرکز: شما با تعیین نقطه‌ای که می‌خواهید آن را روشن کنید یا نقطه تمرکز می‌توانید زاویه پرتو را به طرف آن هدایت نمایید و تمرکز نور را روی آن قرار دهید.
- شناخت منبع نور: شناخت دقیق منبع نور و اینکه منبع نور مسقیم است یا پراکنده در انتخاب بهترین زاویه پرتو نور تاثیر فراوانی دارد.
- آزمایش و تجربه: شما می‌توانید با آزمایش و تجربه، تغییر زاویه و مشاهده تاثیرات آن بهترین زاویه پرتو نور را برای نورپردازی خود انتخاب کنید.
- توجه به جزئیات:با بررسی نورهای پرتو دهده و تاثیر آن‌ها در اجسام و فضا می‌توانید زاویه پرتو نور را بهینه کنید و جلوه مناسبی بوجود آورید.
رابطه میان زاویه تابش نور و شدت نور چگونه است؟
لامپی که دارای زاویه تابش کمتری است، شدت نور بیشتر و سایه قویتری دارد. از این رو لومن لامپ در این مورد بیشتر خواهد بود. وسعت نور نیز برای نور با زاویه تابش کم کاهش خواهد یافت و نمی‌توان از آن برای روشنایی فضاهای بزرگ استفاده کرد.
زاویه تابش نور چراغ خیابانی LED چقدر است؟
از آنجایی که چراغ‌های خیابانی در فاصله‌های زیادی نصب شده و به رعایت فاصله مشخصی بین آن‌ها نیاز دارند، دارای زاویه تابش گسترده‌ای هستند تا بتوانند کل فضای خیابان را روشن کنند.
