یکی از مواردی که در دکوراسیون منزل یا ساختمان‌ها تاثیر فراوانی دارد، تعویض کلید و پریز برق است. از همین جهت بسیاری از افراد با خرید انواع کلید و پریز مدرن مانند کلید و پریز ویرا مدل کریستال، کلید و پریز ویرا مدل آلفا و ... سعی می‌کنند دکوراسیون منزل خود را تغییر دهند. اما نحوه تعویض کلید پریز برق همانند کلید محافظ جان مرتبط با جان انسان است و می‌تواند خطرات جانی و مالی سنگینی را در پی داشته باشد. از طرفی کلید و پریزهای جدید و سفارشی دارای مکانیزم‌های پیشرفته‌تری بوده و نمی‌توان براساس مراحل تعویض کلید پریز برق قدیمی پیش رفت.
تعویض قاب کلید پریز و نحوه باز كردن كليد برق دوپل، تک پل و ... همه باید توسط برق کاری ماهر انجام گیرد. البته برخی افراد با دانش فنی بالا نیز می‌توانند با آموزش تعویض کلید و پریز منزل خود این کار را انجام دهند. در ادامه قصد داریم به روش تعویض کلید و پریز برق و نکات مهم در این رابطه بپردازیم.
بخش‌های مختلف کلید پریز
در برق کشی ساختمان رعایت استانداردهای نصب کلید و پریز بسیار مهم است. اما اگر شما تصمیم به تعویض کلید و پریز دارید باید مراحلی دیگر را طی کنید. برای تعویض کلید و پریز ابتدا بهتر است با بخش‌های مختلف آن آشنا شوید. در ادامه به این بخش‌ها می‌پردازیم:
- مکانیزم درونی: این مکانیزم شامل ساختار درونی کلید و پریز بوده و از اتصالات دورنی، سیم پیچی و تعداد پل (تک پل و دو پل) تشکیل شده است.
- قاب: قسمت قابل رویت کلید و پریز که روی دیوار نصب می‌شود، قاب نام دارد. در گذشته کلید و پریزها توسط پیچ و مهره به قاب خود متصل می‌شدند، اما در مدل‌های امروزی این تجهیزات بدون اتصال به قاب به راحتی روی دیوار نصب می‌گردند.
ابزارهای مورد نیاز برای تعویض کلید و پریز برق
جهت انجام مراحل تعویض کلید پریز برق باید به ابزارهای زیر دسترسی داشته باشید:
- سیم چین
- پیج گوشتی
- سیم لخت کن برای اتصالات
- دستگاه تشخیص ولتاژ غیر ملموس
- چسب نواری برق برای پوشش‌ها
- انبردست جهت بریدن
- چراغ قوه جهت تشخیص مناسب
آموزش تعویض کلید و پریز منزل
در ادامه قصد داریم تا به آموزش تعویض پریز برق و انواع کلید و پریز بپردازیم. بدین منظور باید مراحل تعویض کلید پریز برق را دنبال کنید:
1-قطع برق کلید پریز
اولین گام برای تعویض کلید و پریز و نصب کلید دو پل و نصب کلید تک پل و ... قطع کردن جریان برق برای حفظ ایمنی کامل است. بدین منظور باید ابتدا جعبه فیوز را بیابید و فیوز مربوط به آن بخش از منزل را که قصد تعویض کلید و پریز دارید قطع نمایید. درصورتی که نمی‌دانید کدام فیوز مربوط به آن قسمت خانه است می‌توانید یکی از آن‌ها را قطع کرده و با فازمتر پریز را چک نمایید و مطمئن شوید که برق قطع است.
2-باز کردن و تعویض قاب کلید پریز
برای مشاهده سیم فاز و نول و تعویض کل مغزی کلید و پریز باید ابتدا قاب یا روکش روی پریز را باز نمایید. در مدل کلید و پریزهای قدیمی یک یا دو پیچ روی روکش قرار داشت که با باز کردن آن‌ها امکان جدا کردن روکش فراهم می‌شد؛ اما در برخی از انواع کلید و پریز ویرا مدل ساده و ... باید ابتدا با پیچ گوشتی دو سو اقدام به جدا کردن روکش پلاستیکی نمود تا به پیچ‌های اصلی پریز دست یافت.
3-باز کردن مغزی و جدا کردن سیم ها
بعد از جداسازی روکش برای تعویض کلید و پریز باید مغزی آن هم باز شود. در این مرحله از تعویض کلید و پریز برق می‌توانید بلافاصله بعد از بیرون آوردن مغزی از داخل دیوار با موبایل از چینش سیم‌ها عکس بگیرید تا برای اتصال سیم‌ها به پریز بعدی دچار اشتباه نشوید.
4-اتصال سیم های جدید کلید و پریز
ابتدا باید سعی کنید تا از روی عکس گرفته شده تشخیص دهید که کدام سیم به کدام بخش پریز قبلی اتصال داده شده است. اما درصورتی که عکسی برای اینکار نداشتید و یا تشخیص سیم‌ها را بلد نبودید می‌توانید این دستورالعمل را در پیش بگیرید.
سیم‌هایی که دارای رنگ‌های روشن مانند سفید هستند را به قسمتی که دارای اسلات طولانی‌تر هستند متصل کنید. و سیم‌هایی که دارای رنگ‌های تیره مانند سیاه هستند را به بخشی که دارای اسلات کوتاه تری بوده و معمولا پیچ‌های طلایی دارند اتصال دهید.
5-بستن مغزی جدید کلید و پریز
در این مرحله از تعویض کلید و پریز برق باید ابتدا مغزی پریز را با پیچ‌های خود به بخشی که بر روی دیوار قرار دارد اتصال دهید و سپس روکش یا قاب را روی مغزی بگذارید. اما پیچ‌های روکش را در این قسمت نبندید تا ابتدا تست پریز انجام شود.
6-تست کلید پریز جدید
ابتدا در این مرحله فیوز را اتصال دهید. درصورتی که وسیله‌ای تعویضی کلید باشد باید لامپ را از قسمت سرپیچ آن جدا نمایید و سپس با فازمتر سرپیچ را چک کنید تا متوجه شوید برق وصل شده باشد. اما اگر وسیله تعویضی شما پریز بود باید با فازمتر درون پریز را چک کرده و درصورتی که فقط یکی از دوشاخه‌ها برق داشت نشان می‌دهد کار شما به درستی انجام شده است.
7-بستن قاب جدید کلید پریز
بعد از صحت از انجام درست کار و تست کلید و پریز حال باید قاب و روکش را روی پریز قرار دهید و پیچ‌های آن را با دقت ببندید. برای اطمینان از درستی کار می‌توانید یک وسیله کم ارزش و کم مصرف را به برق اتصال دهید و برای بار آخر تست کنید و در نهایت از پریز استفاده نمایید.
مشکلات رایج کلید برق
بعد از آموزش نحوه تعویض کلید و پریز در ادامه قصد داریم شما را با مشکلات متداول کلید برق آشنا کنیم:
آتش گرفتن فیوز
ایجاد جرقه در مدار شکن و آتش سوزی فیوز می‌تواند مشکلاتی را در کلید برق شما بوجود آورد. درصورتی که مشکلی در مدار ایجاد شود شما باید به جای خرید کلید برق جدید به دنبال بررسی مدار شکن باشید و ببینید که آیا فیوزهای سوخته در آن وجود دارد یا نه.
خرابی عملکرد کلید برق
مکانیزم قطعی برق یکی از مشکلات شایع کلید برق است. درصورتی که برق روشن و خاموش نشود، ضربه زدن شما به کلید یا چرخاندن آن هیچ تاثیری نخواهد داشت. درصورتی که ضامن یا کلگی کلید در جای خود قرار نمی‌گیرد باید تعویض کلید و پریز انجام گیرد.
صدای وزوز یا ایجاد حرارت زیاد
برای انواع کلید دیمر ایجاد صدای وزوز و افزایش حرارت طبیعی است و باعث نگرانی نمی‌شود. اما درصورتی که شما از کلید اهرمی استفاده می‌کنید صدای وزوز و افزایش حرارت و تشعشع کلید علامتی است که نشان می‌دهد یک سیم شل در جایی وجود دارد و یا در مدار شکن اضافه بار مشاهده شده است.
جرقه زدن کلیدهای برق
یکی از مشکلاتی که افراد را نگران می‌کند، جرقه زدن کلیدها در زمان روشن کردن آن‌هاست. اغلب اوقات این مسئله به علت لامپ برق شل است. در این حالت با سفت کردن انواع لامپ مانند لامپ حبابی، لامپ استوانه ای و ... می‌توان این مسئله را برطرف کرد. درصورتی که جرقه همچنان ادامه پیدا کرد حتی درصورتی که تمامی لامپ‌ها سفت شده باشد ممکن است علت سیم آزاد یا پوشش کلید برق باشد.
شناسایی سیم ها در تعویض کلید و پریز برق چه اهمیتی دارد؟
اتصال اشتبه نول به فاز و یا برعکس فاجعه‌های بزرگی را می‌تواند رقم بزند. البته در بیشتر مواقع فیوز اجازه برقرار جریان را در این شرایط نمی‌دهد. اما فیوز نیز همانند دیگر قطعات الکترونیکی امکان خرابی دارد؛ بنابراین بهتر است بجای اعتماد به فیوز اتصالات را در تعویض کلید و پریز به درستی برقرار کنید.
تعویض کلید و پریز کنونی و قدیمی چه تفاوتی دارد؟
نحوه عملکرد کلید و پریزهای جدید همانند کلید و پریز ویرا و .. تقریبا همانند کلید و پریزهای قدیمی است. تنها تفاوت این تجهیزات تغییر در نمای ظاهری و قاب آن هاست.
